تفاوت کمپرسور های روتاری،اسکرول و پیستونی

تفاوت کمپرسور های روتاری ، اسکرول و پیستونی : کمپرسور  با مصرف انرژی الکتریکی، گاز مبرد را از اواپراتور مکش می کند و سپس آن را فشرده ساخته و وارد کندانسور می نماید. کمپرسورها قطعاتی هستند که با استفاده از فشرده کردن و کاهش حجم گاز، باعث افزایش فشار آن می‌ شوند. در کولرهای گازی ، نقش اصلی را همین کمپرسورها بازی می‌ کنند و از لحاظ ساختاری کاملا مشابه کمپرسور یخچال‌ ها هستند. کمپرسور ها با توجه به ظرفیت و اقلیم و نوع دستگاه دارای انواع مختلفی هستند که به طور معمول عبارتند از :

• کمپرسور پیستونی (Reciprocating)
• کمپرسور روتاری
• کمپرسور اسکرول

کمپرسور پیستونی چیست و چگونه عمل میکند ؟

کمپرسور رفت و برگشتی که از یک پیستون که داخل سیلندر است برای فشرده کردن مبرد استفاده میکند. برای سال های زیادی این نوع کمپرسور تا ظرفیت ۱۰۰ اسب بخار مورد استفاده قرار گرفته است. این موتور عملکردی مشابه سیلندر و پیستون خودرو دارد که با هر بار رفت و برگشت پیستون مقداری از گاز مبرد موجود در محفظه کمپرسور به داخل سیلندر مکیده شده و تحت تراکم قرار گرفته و با فشار به داخل سیستم هدایت میشود.

این کمپرسورها هزینه نگه داری و تعمیر کمی دارند اما سرو صدای زیادی دارند و حرارت نسبتا زیادی رو هم تولید می کنند. کولرهای با کمپرسور پیستونی در جاهای گرم مثل مناطق مرکزی و جنوبی ایران استفاده میشوند.

کمپرسور روتاری یا (غلتکی) چیست و چگونه عمل می کند؟

کمپرسورهای روتاری  دارای مکانیزم جابه‌ جایی مثبت و از نوع چرخشی هستند. معمولا در جاهایی که حجم فشار و هوا بالا است، از کمپرسورهای روتاری به جای پیستونی استفاده می‌ شود. در این نوع کمپرسور ها با گردش ۳۶۰ درجه ای تیغه ها عمل مکش و کمپرس ماده مبرد انجام می گیرد، بدین ترتیب که وقتی گاز از دریچه ورودی وارد کمپرسور می شود ، در اثر چرخش تیغه ها و برخورد پره ها با گاز، آن را با فشار به سوی لوله های خروجی هدایت می کند.

کمپرسورهای روتاری نسبت به کمپرسورهای پیستونی مصرف برق کمتر و سرو صدای کمتری دارند و همچنین حرارت کمی را تولید میکنند. در مجموع راندمان بالاتری نسبت به کمپرسورهای پیستونی دارند اما کمپرسورهای پیستونی قدرت سرمایش بهتری دارند. کولرهای با کمپرسور روتاری بیشتر در فلات غربی، شمال غربی و شمال ایران مورد استفاده قرار می گیرند.

کمپرسورهای اسکرول یا (حلزونی) چیست و چگونه کار می کند؟

کمپرسور اسکرول نوع دیگری از کمپرسورهای مورد استفاده در کولر های گازی است که معمولاً در ظرفیت های بالا مورد استفاده قرار میگیرد. مکانیزم داخلی این کمپرسور ها از دو قطعه حلزونی شکل تشکیل شده که قطعه بالایی ثابت و قطعه پایینی متحرک می باشد و حرکت حلزونی متحرک باعث فشرده شدن گاز بین این دو قطعه شده و فشار لازم را در خروجی ایجاد می نماید. طراحی پوسته کناری این کمپرسور به‌ گونه‌ ای است که به ‌طور کامل محفظه را آب‌ بندی میکند تا فشرده‌ سازی گاز بدون وجود هیچ‌ گونه نشتی صورت گیرد و فرآیند فشرده‌ سازی کامل گاز ،بدون هیچ‌ گونه مشکلی انجام شود.
از مهمترین مزایای این کمپرسور ها راندمان بالا ، صدای کم و طول عمر زیاد ان می باشد اما قیمت بسیار بالاتری نسبت به سایر کمپرسورها دارند.

کولرهای با کمپرسور اسکرول بیشتر در مناطق حاره ای و همچنین فلات مرکزی ایران مورد استفاده قرار می گیرند.

تفاوت کمپرسورهای روتاری،اسکرول و پیستونی  به عبارت دیگر:

تفاوت کولر گازی موتور سنگین وسبک:

شاید شما هم برای خرید کولر گازی به یک مغازه فروش کولر گازی مراجعه کرده‌اید و اصطلاحاتی شنیده‌اید، مثلا کولر گازی موتور سنگین، کولر گازی موتور طلایی، موتور موشکی، موتور دراز و موتور خوشه‌ای، ولی مفهومش رو دقیقا متوجه نشده‌اید، اصطلاح موتور سنگین بیشتر برای کمپرسورهای پیستونی استفاده می‌شود و لقب موتور موشکی، موتور دراز، موتور خوشه‌ای برای کمپرسورهای روتاری و منظور از موتور طلایی رادیات طلایی میباشد یعنی کولر gold fines است.  ما در این مطلب سعی می‌کنیم به صورت ساده انواع این کمپرسورها معایب و مزایای آنها را برای شما توضیح دهیم.

کمپرسور کولر گازی چیست؟

کمپرسور یا موتور کولر گازی یکی از اصلی‌ترین اجزاء کولر گازی است که وظیفه گردش گاز را در مدار (سیکل) کولر گازی دارد. کمپرسورهای کولر گازی بر اساس نوع عملکرد و نوع گاز انواع متفاوتی دارند و هر کدام معایب و مزایای خاص خود را دارد.

بر اساس نوع کارکرد کمپرسور کلا سه نوع کمپرسور کولر گازی داریم:

کمپرسور پیستونی

این کمپرسور لقب‌های بازاری دیگری در بین فروشندگان دارد مانند موتور سنگین

کمپرسور پیستونی عملکردی مشابه سیلندر و پیستون خودرو داشته که با هر بار رفت و برگشت پیستون مقداری از گاز (مبرد) موجود در محفظه کمپرسور به داخل سیلندر مکیده شده و تحت تراکم قرار گرفته و با فشار به داخل سیستم هدایت می‌شود. کمپرسور پیستونی از کولرهای پرقدرت و البته پرمصرف کولر گازی هست و بیشتر به علت کار در دماهای بالا در جنوب کشور استفاده می‌شود.

مزایای کمپرسور پیستونی

کاربرد گسترده از لحاظ نوع گاز و کاربرد در صنایع مختلف

تنوع ظرفیت: این نوع از کمپرسورها از یخچال‌های خانگی گرفته تا سیستم‌های تهویه مطبوع (کولر گازی) و سردخانه‌های بزرگ کاربرد دارند.

معایب کمپرسور پیستونی

بازدهی انرژی پایین: کمپرسور پیستونی به علت مقاومت شیرها در تخلیه و مکش، نشت بین سیلندر و پیستون‌ها، دارای بازدهی انرژی پایینی هستند.

حساس به ورود مبرد به صورت مایع : در صورت ورود مایع به محفظه تراکم، سر و صدا تولید شده و در ادامه کمپرسور آسیب می‌بیند.

ابعاد بزرگ و نسبت  “ظرفیت به وزن” پایین در مقایسه با سایر کمپرسورها.

نگهداری نسبتا دشوار با توجه به ساختار پیچیده‌ای که کمپرسور پیستونی دارد.

لرزش به علت یکنواخت نبودن حرکت مبرد.

کمپرسور اسکرول (اسکرال)

کمپرسور اسکرول دارای دو صفحه مارپیچ است که یکی از آنها ثابت و دیگری متحرک است زمانی که گاز از دریچه ورودی به داخل محفظه میرود صفحه مارپیچ متحرک با چرخش ۳۶۰ درجه گاز را فشرده می‌کند کمپرسور اسکرول نسبت به تمام کمپرسورها از بازده و عملکرد بهتری برخوردار است و بیشترین بازده را میان کمپرسورهای اسپیلت دارد و قیمت آنها کمی بالاتر است. از اسکرال برای اسپیلت، چیلرها و دستگاه‌های تهویه مطبوع مرکزی نیز استفاده می‌شود. این نوع کمپرسور برای مناطق گرمسیری و بسیار گرم مناسب است، این کمپرسور بیشتر در قدرت‌ها و توان‌های بالا ۲۴۰۰۰ کاربرد دارد و نسبت به کولر پیستونی مصرف پایین‌تری دارد.

مزایا کمپرسور اسکرول نسبت به کمپرسور پیستونی:

• کمپرسورهای اسکرول در مصرف انرژی نسبت به کمپرسورهای پیستونی ۲۵ الی ۳۰ درصد از بازدهی بالاتری برخوردارند.
• کمپرسورهای اسکرول نسبت به کمپرسورهای پیستونی از لرزش و صدای بسیار کمتری برخورداند.
• کمپرسورهای اسکرول نسبت به کمپرسورهای پیستونی فضای کمتری را اشغال میکند.
• در کمپرسورهای اسکرول به علت عدم وجود سوپاپ مکش و سوپاپ فرستنده، مشکلاتی همچون رسوب‌گیری مجاری سوپاپ‌ها و خرابی فنر و پولک‌های صفحه سوپاپ که متعاقباً موجب پایین آمدن عملکرد کمپرسور می‌گرند بوجود نخواهد آمد.
• در کمپرسورهای اسکرول به علت عدم وجود سیلندر، پیستون و رینگ مشکلات گشاد شدن سیلندر به جهت ساییدگی و استهلاک و متعاقبا بالا رفتن مقدار روغن در هوای خروجی وجود ندارد.

معایب کمپرسور اسکرول نسبت به پیستونی:

• کمپرسورهای اسکرول نسبت به کمپرسورهای پیستونی از قیمت بالا تری برخوردار هستند.
• ​کمپرسورهای اسکرول در ظرفیتهای پایین هزینه نگهداری بیشتری را نسبت به کمپرسورهای پیستونی دارند.
• در صورت عدم رعایت تعمیر و نگهداری – استفاده از روغن نامناسب و قطعات مصرفی غیراستاندارد دستگاه آسیب‌پذیر خواهد بود.

کمپرسور روتاری (دوار):

این کمپرسور لقب‌های بازاری دیگری در بین فروشندگان  به عنوان مثال موتور موشکی، موتور دراز، موتور خوشه‌ای دارد.

در این نوع کمپرسور با گردش ۳۶۰ درجه‌ای تیغه‌ها عمل مکش و کمپرس مبرد انجام می‌گیرد، بدین ترتیب که وقتی گاز از دریچه ورودی وارد کمپرسور می‌شود، در اثر چرخش تیغه‌ها و برخورد پره‌ها با گاز آن را با فشار به سوی لوله‌های خروجی هدایت می‌کند. کمپرسورهای روتاری نسبت به کمپرسورهای پیستونی مصرف برق کمتری داشته و صدای حاصل از کارکرد آنها نیز کمتر است و در مجموع راندمان بالاتری نسبت به کمپرسورهای پیستونی دارند.

مزایای کمپرسور روتاری

کمپرسور روتاری در مقایسه با کمپرسور پیستونی دارای مزایای زیر است:

• بازدهی بالاتر به علت کمتر بودن اتلاف شیر تخلیه و اتلاف ناشی از فضای کلیرانس پیستون
• ابعاد کوچک‌تر و نسبت وزن به ظرفیت پایین‌تر (حدود ۴۰% سبک‌تر و کم حجم‌تر هستند)
• لرزش کمتر، قطعات کمتر، قابلیت اطمینان بالاتر به علت نداشتن قطعاتی برای تبدیل حرکت دورانی به خطی

معایب کمپرسور روتاری

در مقایسه با سایر کمپرسورها، کمپرسور روتاری دارای محدودیت‌های زیر است:

• ظرفیت پایین‌تر، تا حداکثر ۱۸ کیلووات به علت ساختار این نوع کمپرسور
• قابلیت اطمینان پایین به علت تعداد بالای قطعات (این محدودیت در مقابل نوع پیستونی صادق نیست!)
• بازدهی انرژی پایین به علت وجود کلیرانس و مقاومت شیر تخلیه (این محدودیت در مقابل نوع پیستونی صادق نیست!)

کدام کمپرسور برای کولر گازی ما بهتر است؟

کولر گازی با چه نوع کمپرسوری بخریم کمپرسورهای اسکرول (Scroll)، پیستونی (Reciprocating) و روتاری (Rotary)؟

کمپرسورهای اسکرول بهترین عملکرد را دارند و انواع روتاری و پیستونی در شرایط متغیری قرار می‌گیرند؛ به همین دلیل نمی‌توان در موردشان نظری قطعی داد. در کولر گازی‌های امروزی، کمپرسور روتاری پرکاربردترین نوع است و انواع اسکرول با وجود عملکرد بهتر، خیلی کمتر استفاده می‌شوند. شما زیاد خودتان را درگیر نوع کمپرسور نکنید!

اما کلا کمپرسورهای تمام مدل ها به سه کلاس آب و هوایی معتدل (T۱)، خنک (T۲) و گرمسیری (T۳) تقسیم می‌شوند. کولر گازی‌هایی که دارای کلاس آب و هوایی گرمسیری هستند در مناطق گرمسیر مانند هرمزگان، بوشهر، خوزستان و سیستان بلوچستان استفاده می‌شوند. نوع کلاس آب و هوایی هر کولر گازی بر روی برچسب انرژی آن درج شده است.

در هنگام خرید کولر گازی به برچسب انرژی آن دقت کنید این برچسب‌ها حاوی اطلاعاتی است که مصرف‌کنندگان می‌توانند انواع مختلف این دستگاه را با توجه به شاخص مصرف انرژی تعیین شده، رده‌های بازدهی انرژی (A تا G)مقایسه نمایند.